Podczas remontu, rozbiórki lub budowy powstaje wiele odpadów, które z pozoru wyglądają podobnie – cegły, tynk, beton, kawałki ceramiki czy resztki zaprawy. Jednak w praktyce każdy z tych elementów może należeć do innej kategorii odpadów. Najczęściej spotykany podział dotyczy gruzu czystego i gruzu mieszanego. Wbrew pozorom to rozróżnienie ma ogromne znaczenie – zarówno dla środowiska, jak i dla naszego portfela.
Odpowiednie posegregowanie gruzu pozwala na jego ponowne wykorzystanie i obniżenie kosztów wywozu. Z kolei wrzucenie wszystkiego do jednego kontenera może spowodować, że zapłacimy znacznie więcej. Dlatego warto wiedzieć, czym konkretnie różnią się te dwa rodzaje odpadów i jak prawidłowo je rozdzielać.
Czym jest gruz czysty – materiały, które można ponownie wykorzystać
Gruz czysty to taki, który powstał wyłącznie z materiałów mineralnych, czyli pochodzących bezpośrednio z konstrukcji budowlanych, nieposiadających żadnych domieszek. Są to surowce, które można poddawać recyklingowi i wykorzystać ponownie w budownictwie lub drogownictwie.
Do gruzu czystego zaliczamy m.in.:
-
beton,
-
cegły i pustaki ceramiczne,
-
kamień,
-
zaprawę cementową,
-
tynk bez farby,
-
kafelki i ceramikę bez kleju.
Taki materiał jest cenny, ponieważ po przetworzeniu staje się kruszywem wtórnym, wykorzystywanym np. jako podbudowa pod drogi, place czy fundamenty. Firmy odbierające gruz chętnie przyjmują odpady czyste, ponieważ nie wymagają one skomplikowanego procesu sortowania. Dzięki temu koszt wywozu gruzu czystego jest znacznie niższy niż w przypadku odpadów mieszanych.
Gruz mieszany – skomplikowana mieszanina różnych odpadów
Z kolei gruz mieszany to odpady, które zawierają oprócz materiałów mineralnych również inne substancje, takie jak:
-
resztki drewna,
-
plastik,
-
metal,
-
styropian,
-
fragmenty rur, kabli czy szkła,
-
płyty gipsowo-kartonowe,
-
kawałki tapet, farb lub klejów.
Wyróżnia się on tym, że nie nadaje się bezpośrednio do recyklingu, ponieważ wymaga segregacji i oczyszczenia z elementów obcych. Proces ten jest kosztowny i czasochłonny, dlatego firmy zajmujące się wywozem naliczają wyższe stawki za odbiór gruzu mieszanego.
Dodatkowo część materiałów w takim gruzie może być uznana za odpady problematyczne – np. styropian budowlany czy gips – które trzeba utylizować zgodnie z przepisami. To kolejny powód, dla którego warto wcześniej zadbać o segregację.
Dlaczego warto oddzielać gruz czysty od mieszanego
Oddzielenie gruzu czystego od mieszanego to nie tylko kwestia oszczędności, ale też obowiązek wynikający z przepisów o gospodarce odpadami. Zgodnie z polskim prawem, każdy właściciel nieruchomości czy wykonawca robót ma obowiązek segregacji odpadów budowlanych.
Odpowiednio posegregowany gruz trafia do recyklingu, co ogranicza ilość śmieci trafiających na wysypiska. W efekcie zmniejsza się negatywny wpływ na środowisko.
Z praktycznego punktu widzenia korzyści są również finansowe. Wystarczy spojrzeć na cenniki firm zajmujących się odbiorem gruzu – za kontener z czystym gruzem zapłacimy nawet o 30–50% mniej niż za taki sam kontener z gruzem mieszanym.
To prosta zależność: im lepiej segregujemy, tym mniej płacimy.
Jak prawidłowo rozpoznać i posegregować gruz
W praktyce nie zawsze łatwo odróżnić gruz czysty od mieszanego. Często podczas remontu różne materiały trafiają do jednego worka, a potem trudno je oddzielić. Warto więc stosować kilka prostych zasad:
-
Ustal system segregacji od początku prac. Przygotuj osobne pojemniki lub big-bagi – jeden na gruz czysty, drugi na pozostałe odpady.
-
Usuwaj resztki farb, klejów i tynku. Nawet niewielka ilość substancji chemicznych może sprawić, że gruz zostanie uznany za mieszany.
-
Nie wrzucaj plastiku, folii i drewna. To najczęstsze błędy popełniane podczas remontów.
-
Regularnie kontroluj zawartość kontenera. Dzięki temu unikniesz sytuacji, w której ktoś wrzuci nieodpowiedni odpad.
Firmy zajmujące się wywozem często odmawiają odbioru gruzu, jeśli w pojemniku znajdą się odpady niedozwolone. Dlatego warto zachować czujność przez cały czas trwania remontu.
Co dzieje się z gruzem po odbiorze
Gdy kontener z gruzem zostanie odebrany z posesji, trafia on do zakładu segregacji i recyklingu odpadów budowlanych. Tam materiał jest dokładnie sprawdzany i dzielony według rodzaju.
-
Gruz czysty jest kruszony i przetwarzany w kruszywo budowlane, które trafia z powrotem na rynek.
-
Gruz mieszany przechodzi proces sortowania, a następnie jego część jest kierowana do recyklingu, natomiast pozostałe odpady trafiają do specjalistycznej utylizacji.
To właśnie dzięki tej obróbce możliwe jest ponowne wykorzystanie dużej części surowców, co zmniejsza zapotrzebowanie na wydobycie nowych materiałów.
Jak wybrać odpowiedni kontener do rodzaju gruzu
Podczas zamawiania kontenera warto poinformować firmę, jaki rodzaj gruzu zamierzamy oddać. Firmy oferują różne pojemniki – jedne przeznaczone dla gruzu czystego, inne dla mieszanego.
Dla czystego gruzu wystarczą mniejsze kontenery (2–5 m³), ponieważ materiał ten jest ciężki, ale nie zajmuje dużej objętości. Natomiast gruz mieszany, zawierający lżejsze elementy, lepiej umieścić w większym pojemniku (7–10 m³).
Warto też zwrócić uwagę na to, by nie przeładować kontenera – maksymalny dopuszczalny ciężar określa firma odbierająca odpady.
Jeśli nie mamy pewności, jakiego pojemnika potrzebujemy, najlepiej zapytać specjalistów. W firmach takich jak Wywóz gruzu Katowice można uzyskać dokładne informacje o tym, jaki kontener dobrać i jak przygotować odpady do odbioru.
Ceny i różnice w kosztach wywozu
Różnica między gruzem czystym a mieszanym jest widoczna również w cenie. O ile dokładne stawki zależą od lokalizacji i pojemności kontenera, to ogólna zasada jest prosta – gruz czysty zawsze jest tańszy w odbiorze.
Dla porównania (wartości orientacyjne):
-
kontener 5 m³ na gruz czysty może kosztować ok. 400–500 zł,
-
ten sam kontener na gruz mieszany – 700–900 zł.
W przypadku dużych remontów różnica ta może wynosić nawet kilkaset złotych. Dlatego segregacja ma realny wpływ na budżet inwestycji.
Najczęstsze błędy przy klasyfikacji gruzu
Wiele osób nieświadomie wrzuca do kontenera odpady, które automatycznie zmieniają status gruzu z czystego na mieszany. Oto kilka typowych pomyłek:
-
wrzucenie kawałków drewna lub plastiku,
-
resztki farb i klejów na tynku,
-
obecność kabli lub elementów instalacyjnych,
-
folia ochronna po materiałach budowlanych,
-
płyty gipsowo-kartonowe (nie są gruzem mineralnym!).
Wystarczy nawet niewielka ilość tych zanieczyszczeń, aby cały kontener został zakwalifikowany jako gruz mieszany. W efekcie zamiast niższej stawki za odbiór trzeba zapłacić pełną cenę.
Segregacja gruzu – mały wysiłek, duże efekty
Ostatecznie różnica między gruzem czystym a mieszanym sprowadza się do obecności lub braku domieszek innych materiałów. Choć może wydawać się to drobnostką, w praktyce ma ogromne znaczenie dla kosztów, ekologii i dalszego przetwarzania odpadów.
Wystarczy poświęcić chwilę na segregację, by zmniejszyć wydatki, ułatwić pracę firmie odbierającej odpady i przyczynić się do lepszej ochrony środowiska. Gruz, który jeszcze niedawno był problemem, może stać się wartościowym surowcem wtórnym – pod warunkiem, że potraktujemy go z należytą uwagą.
